Viski (Whiskey)


Viski Yapımı: Viski 15. yüzyıldan bu yana tahıl (hububat) maltının önce mayalandırılıp sonrada damıtılması ile üretilmektedir..
– burbon viskinin imalatında genellikle mısır ve çavdar maltı kullanılmaktadır.
– İskoç viski ateşte fazla kalmadığından is kokusu taşımaz.
– Türkiye’de üretilen Ankara viskisi arpa maltı ve pirinçten üretilmektedir.

Viskinin özünü oluşturan dört doğal malzeme vardır; su, turba, arpa ve buğday. Bu dört malzeme önce doğa ile bir dönüşüm yaşar; ardından, usta imbikçilerin hüneriyle ve son olarak da harmanlama ustalarının sanatıyla viski o benzersiz tadına kavuşur. Bu benzersiz tada bütün lezzetini veren bitki kömürüdür. Bitki kömürü turba olarak da anılır. Bu çok özel yerüstü yakıtı, viskiye ayrıcalıklı bir lezzet verir. İskoçya’nın havasının son derece nemli ve yağışlı olmasından dolayı bitki kömürü, 5-10 bin yılda oluşur. Bitki kömürü, toprak kazılarak tabaka tabaka kesilir ve köylüler tarafından evlerde yakıt olarak kullanılır. Bitki kömürü, oluştuğu bölgeye göre, yanarken değişik bir koku verir. Özellikle deniz kenarı ve adadaki bitki kömürleri yanarken iyot ve yosun kokusu yayar. Viskinin hammaddesi olan arpa maltları, bitki kömürlerine işlenerek kurutulur ve bu işlem, viskinin tadıyla kokusuna siner. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir yakıt olmadığı için, İskoç viskisi taklit edilemez.

Malt viski, malt haline getirilmiş arpanın sıcak suyla karıştırılıp maya eklenmesinin ardından elde edilen sıvının, bakır imbiklerden damıtılması sonucu elde ediliyor. Daha sonra damıtılan bu sıvının tadını yumuşatmak ve olgunlaştırmak için meşe fıçılarda dinlendirilmesiyle son halini alıyor. Harmanlanmış viski ise karışımlarla hazırlanıyor ve malt viskiye göre tadı daha hafif.Tarihçesine bakarsak malt viski erkek içkisi ama şu anda tüm bu kavramlar değişti. Eskiden sek olarak hiçbir şey katmadan içildiği bilinirdi Şimdi istediğiniz gibi için diyoruz. En az 7-8 yıl sonra iyileşmeye başlayan malt viskinin en iyi zamanı olarak yumuşak, tatlı ve kolay içimi nedeniyle 10 yıllık olanı tavsiye ediyor. 18 yıllık malt viskiler ise ahşap kutularda daha çok kaldığı için çok daha sert ve kuru bir tada sahip oluyor. Tabii bir de değişik viskiler değişik yıllarda en iyi seviyesine gelebiliyor. Erkek içeceği olarak bilinen viski artık kadınların da tercihi. Bunda malt viskilerin tadının şimdi çok daha zengin ve tatlı olmasının payı büyük. Glenmorangie’nin malt viski türlerinden Sherry ve Port kadınlar tarafından çok seviliyor. Sherry ve Port bölgelerinden gelen şarap fıçılarının boşaltıp içine malt viski koyularak elde ediliyor.

İRLANDA VİSKİLERİ

1608 yılında kurulan Antrim ilçesindeki Old Bushmills damıtımevi, dünyanın ruhsatlı en eski damıtımevi olarak İrlanda’nın İskoç’lardan eski olduğunu kanıtlar. 20.yy başlarında İrlanda’da tam 160 adet damıtımevi vardı ve özellikle Amerika pazarını elinde tutuyordu. O yıllarda Amerika’da 400 ayrı marka İrlanda viskisi bulunuyordu. Ama Amerika ‘da yaygınlaşan içki aleyhtarlığı, 1919 ‘da içki yasağının kanunlaşmasına yol açınca, bu viskileri taklit eden üreticiler apar topar damıttıkları kötü viskileri İrlanda viskisi diye el altından sokunca, dünyada ününü kötüye çıkarmış oldular.14 yıl sonra yasak kalkınca İskoçlar durumdan yararlanarak pazarı ele geçirdiler. İrlanda viskileri İskoçlarla rekabet edecek kalitedeyken, endüstri çıkmaza girdi. Gerçekten de İskoç viskilerindeki peat ve is tadını sevmeyenler için İrlanda viskileri çekici olabilir. Bu viskilerdeki arpa maltı İskoçya’ daki gibi peat ateşinde islenerek değil fırınlarda kömür ateşi ile kurutuluyor. Ayrıca arpa birası İskoçların yaptığı gibi 2 kere değil 3 kere damıtılıyor. Yine tahıl viskisi yapımında İskoçlardan farklı olarak çavdar ve yulaf da kullanılıyor .Bu farklar da daha yumuşak içimli, tatlımsı ve rafine bir viski doğuruyor. İrlanda viskilerinin tek kusuru çeşitlerinin az, lezzet yelpazelerinin dar olmasından kaynaklanıyor.

İSKOÇ VİSKİ – SCOTCH WHISKEY

İskoçya viskisine Skotch Whiskey denir. İskoçya viskisine arpa, hububat, nişasta ve arpa malta kullanılarak üretilir. İskoçya’nın malt viskisi ve hububat viskisi karışımdan Blended Skotch Whisky elde edilir. Bu viskiler beyaz meşe fıçılarında yıllandırılır.İskoç viskilerinin hemen hepsi “blended” yani harman edilmiş viskilerdir. Üretimi kolay, maliyeti ise düşüktür. İskoç malt viskisinin en önemli özelliklerinin başında üretiminde kullanılan tek hububat çeşidinin çimlendirilmiş arpa olması gelir. viski yapım aşamasında çimlendirme, mayşleme gibi terimlerin ne demek olduğundan söz ettiğimizde bu terimlerin viskinin tadı üzerindeki etkisini daha net keşfedeceksiniz Tıpkı biranın üretiminde olduğu gibi İskoç malt viskisinde de öğütme işleminden sonra un halindeki hammadde mayşleme işlemine tabii tutulur. Mayşelemede malt içinde bulunan enzimler, nişastanın ve mayşe içindeki diğer bileşiklerin hidrolize olmasını sağlar. İrlanda, Kanada ve Amerikan viskilerinin üretiminde rastlanan arpa maltı kullanımı, viski üretiminde fazla nişasta sağlanması esasına dayanır. İskoç malt viskilerini diğerlerinden ayıran en temel niteliklerden biri budur. Ayrıca bir diğer fark da hiç kuşku yok ki işlemlerin uygulanış biçimidir. Arpa maltı mayşesi, mayşleme aygıtından çıkarılırken soğutulur. Bir tekneye alınarak değişik mayalarla karıştırılır. Bu teknelerin boyutları da viski üretiminin popüler olduğu ülkelere göre farklılık gösterir.
1. Su: Scotch viskiye yumuşaklığını verir.
2. Hububat: Scotch viskiye tadını verir.
3. Maya: Scotch viskiye meyvemsi bir lezzet katar.
Scotch viskinin tadı ve karakteri üzerinde iki farklı unsurun önemli ölçüde etkisi vardır.
1. Turba: Yakıt olarak kullanılır. Turba binlerce yıl çürüyerek tabakalaşmış bitkilerden oluşmuş bir çeşit kömürdür. Turbanın tadı kullanılan su ve hububat yoluyla ürüne taşınır ve içkiye keskinliğini verir.
2. Odun / Fıçı: Scotch viskinin olgunlaşmak üzere bırakıldığı fıçılar ürünün tadında önemli farklılıklar yaratmaktadır.

Viskinin kimyası?
Çimlendirme (Maltlama)
İlk olarak, arpa suda birkaç gün bırakılarak filizlendirilir. Filizlenen arpalar, bitki kömürü ateşindeki fırınlarında kurutulur.
Ezme işlemi (Mashing)
Malt haline gelen arpa çekilir ve lapa tenekelerinde, sıcak suyla lapalama işleminden geçirilir. Su aşamada kaynak suyunun etkisi maltın tadının oluşumunda çok önemlidir.
Mayalandırma (Fermantasyon)
Ezme işleminden sonra, oluşan tatlımsı özsu alınarak içine maya karıştırılır. Mayalama sürecinde, şeker alkole dönüşür.
Damıtma (Distillation)
Mayalanan bu öz, bakır imbikler içinde iki kez damıtılır. Alkol bakımından zengin olan göbek kısmı çıkarılıp alınır. İspanya ve Amerika’dan getirilen ve viskinin özel bir tada sahip olmasını sağlayan, meşe veya kiraz ağacından yapılan fıçılara doldurulur. Fıçıların nefes alması, viskinin doğduğu yerin tadını ve kokusunu taşıması açısından önemlidir. Viskiye denizin yosunlu kokusunu veya dağların tatlı serinliğini, kısaca coğrafyayı yaşatan, bu fıçılardır.
Olgunlaşma Süreci (Maturation)
Viski, depolarda yıllar boyunca olgunlaşmaya bırakılır. Hangi çeşidi olursa olsun, İskoç viskisinin şişelenmeden önce geçirmesi gereken yasal süreç, en az 3 yıldır.
Turba (Bitki Kömürü)
Bu çok özel yerüstü yakıtı, viskiye ayrıcalıklı bir lezzet verir. İskoçya’nın havasının son derece nemli ve yağışlı olmasından dolayı bitki kömürü, 5-10 bin yılda oluşur. Bitki kömürü, toprak kazılarak tabaka tabaka kesilir ve köylüler tarafından evlerde yakıt olarak kullanılır. Bitki kömürü, oluştuğu bölgeye göre, yanarken değişik bir koku verir. Özellikle deniz kenarı ve adadaki bitki kömürleri yanarken iyot ve yosun kokusu yayar. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir yakıt olmadığı için, İskoç viskisi taklit edilemez.
İmbik
Damıtım işlemlerinin yapıldığı bakır kaplara imbik denir.
Single Malt viski
Single viski, tek malt damıtmanın bir ürünüdür. Damıtım evleri viskide mükemmel tadı yakalamak için üretimi birkaç maltın karışımından yaparlar. Fakat bazı Damıtım evleri tek malt viski üretimini tercih ederler. Tek malt viski üretimi genellikle Dalwhinnie, Glenkinche, Cragganmore, Talisker, Oban, Lagavulin Damıtım evlerinde yapılır.
Malt viski
Malt, viskinin en saf hali olarak tanımlanabilir. Arpa, çimlendirilir ve İskoçya’ya özel bir kömür olan bitki kömürünün yakıldığı fırınlarda kurutulur. Kurutulmuş arpa öğütülerek un haline getirilir. Suya karıştırılarak mayalanır ve imbiklerde iki kez damıtılır. Damıtımın sonunda, sadece, ortasında akan bölümü, yani göbek viskisi yıllandırılmak üzere ayrılır. Ayrılan bu viski malttır ve yalnızca İskoçya’da yapılır.
İlk Gelen
Viskide istenmeyen çeşitli uçucu alkollerin tümüne verilen ad. Çağdaş damıtım evleri bunu çağdaş bir teknolojiyle, 1818 yılında icat edilen Sykes Hidrometresi’yle tespit ederler.
Marriage (Evlendirme)
Kaliteli viskiler evlendirme denilen ikinci bir olgunlaşmaya tabii tutulurlar. Yani harmanlanmış viski birkaç ay daha fıçıda bekletilir, farklı viskilerin birbirleriyle kaynaşıp zengin bir tat oluşturmasını sağlarlar.
Sherry Fıçıları
Sherry Fıçıları diğer fıçılardan beş kat daha pahalıdır. Kaliteli viskiler olgunlaşma sürecinde lezzet zenginliği bakımından bu fıçılarda bekletilir.
Bourbon
Amerikan viskilerinin genel adı Bourbon’dur. Amerikan viskileri, her yönüyle İrlanda ve İskoç viskilerinden çok farklı viskilerdir. Amerikan viskilerinin, üretimlerinde arpa maltı yerine ağırlıklı olarak mısır, çavdar, buğday ve maltlaşmamış arpa kullanılır. Amerikan viskileri, “Post still” denilen armut biçimli bakır imbiklerde değil, “Coffey still” denilen ve devamlı damıtım sağlayan dev kolonlu imbiklerde damıtılır. Yıllandırma ise sadece bir kere kullanılabilen, içleri yakılmış beyaz meşe fıçılarda yapılır. Tüm bu farklılıkların sonunda ortaya çıkan viski de değişik oluyor haliyle.
Tekne Kazıntısı
Son çıkan alkoller. Bunlar toplanıp, damıtılma sırasını bekleyen “adi içkiye” ye eklenir. Buna “son gelen” de denilebilir.

EK BİLGİLER
Scotch Viski
Scotch Viski sadece İskoçya’ da üretilir. Tahıldan, sudan ve bira mayasından yapılır. Çok geniş bir araziyi kaplayan tarlalar İskoçlara bu nimeti yani tahılı vermiştir. Farklı karışımlar kullanılarak Blended Scotch Viski karşımıza çıkartılmıştır. Sert alkol kullanılarak muhtelif renk ve Tatlarda çok çeşitli bir damak tadı yelpazesi sergilemişlerdir.

Scotch Viskiler?
Johnnie Walker(Johnnie Walker ismi 1820 yılında John Walker diye bir adamın İskoçya’ da Kilmarnock Şehrinde Scotch Viski satışı yapan küçük bir dükkan açmasıyla günümüze kadar gelmiştir. John Walker zamanla tüm İskoçya’ nın en iyi mayalı viskisini yapmaya başlamış ve çok kaliteli viskiler üreterek piyasaya sunmuştur. )
Deward’ s Scotch Whisky (Deward’ s 1846 yılında ilk defa el yapımı viskiyi üreterek bu işin ehli olduğunu göstermiş ve ürettiği viskilerin en kalitesinin adını John Dewar’s and Sons koymuştur. Viskileri en az 10 yıl damıtarak piyasaya sunulmaktadır.)
Single Malt Scotch Whiskey (Tek damıtım viskilerdendir. Böyle yapılmasının amacı insanlara hem ucuz hem kaliteli viski sunmaktır. )
Diğer Scotch Viskiler?
Ballantine
Black Bush
Chivas
Claymore
Legacy
Old Smugler
Gentlemen Jack
Passport
J. W. Dant
Teacher’ s
Famous Grousse
Usher’ s
VAT
White Horse
Wiser

IRISH WHISKEY 
Irish Viski biralık arpadan ya da tahılların filizlerinden damıtılıp çömlekler içinde 3 defa kısa süreli bekletilip en sonunda ağaç fıçılar içinde en az 3 yıl olmak kaydıyla bekletildikten sonra % 40 oranında alkol eklenerek piyasaya sunulur.

Irish Viskiler?
Jameson Reserve 1780 (İsmini Jameson Distillery Fabrikasından almıştır. Beyaz İspanyol Şaraplarının ahşap fıçılarında 12 yıl boyunca dinlendirilir.)
Midleton Rare Irish Whiskey (Bu viski de Irish viskilerin en göze çarpanlarındandır. Sınırlı sayıda üretimi ve sadece kendi firmasıyla dağıtılır.)
Tullamore Dew (Tullamore ilk olarak 1829 yılında İrlanda’ da küçük bir kasaba olan County Offal’ daki Tullamore kasabasında üretilmiştir. İsmini ilk üretimini yapan kişiden almıştır. Daniel E Williams. Mükemmel tadını almak için buzla ya da çok az suyla içilebilir. Formülü çok karışık olan bir Irish Viskidir.)
Bushmills Irish Whiskey (Çok açık sarı bir kehribar rengi vardır. Genellikle içimi hafiftir. Tropikal meyveleri, tuzu ve mineral tatlarını anımsatır. Birazcıkta Beyaz İspanyol Şarabı tadı vardır. Damakta yumuşak ve keskin bir kokuyla sıcak bir içimi vardır.)
Diğer Irish Viskiler? Black Bush
Brennans
Bushmills
Celtic Crossing
Clontarf
Connamarra
Jameson
Kibeggan
Knappogne Castle
Middletown
Powers Irish
Redbreast
Tyrconnel

Bourbon Viskiler? 
Amerikan Viskileri mısır, buğday, arpa, çavdar ve bunun gibi tahıllar farklı oranlarda karıştırılarak yapılıp ahşap fıçılarda belirli bir süre bekletilip piyasaya sürülmektedir. Maker’ s Mark Bourbon (Dünya genelinde özel üretim en iyi Bourbon Viskilerdendir. Kentucky’ de üretilir. Kendi çapında Amerika’ daki en iyi viskidir.)

Bourbon Viskiler?
Ancient Age
B. J. Holladay
Baker’ s Bourbon
Basil Hayden’ s
Chapin & Gore
Buffalo Trace
Colonel Lee
Masterpiece
Ezra Brooks
Elijah Craig
Fighting Cock
Gentlemen Jack
Hiram Walker
Jim Beam
Kentucky Deluxe
McAfee’ s Benchmark
Mark Twain
Old Rip Van Winkle
Schenley Reserve
Westridge Bourbon
Yellowstone Bourbon

Canadian Viski

Canadian Viskinin bu kadar meşhur olması aslında eski zamanlarda yaşadığı yasa dışılığı nedeniyle Amerika’ da bir dağın tepesine bütün viskilerin boşaltılması ve satışının yasak olmasıdır.

Canadian Viskiler…
Canadian Club (Canadian Club diğer viskilere oranla tadıyla, açık rengiyle ve eşsiz tadıyla farklı karakteristik özelliklere sahiptir. Bu özellikleri beyaz Amerikan meşe fıçılarında en az 6 yıl kalmak koşuluyla damıtıldıktan sonra piyasaya sunulmasına borçludur.)

Diğer Canadian Viskiler?
Black Velvet
Canadian
Canada House
Canadian Whiskey
Canadian Club 100
Canadian Club Reserve
Canadian Club Sherry Cask
Canadian Mist
Canadian Rich & Rare
Gooderham & Worts Ltd.
J Foxe Canadian
Lord Calvert Canadian
Mac Naughtons Canadian
Canadian Hunter
Royal Special
Seagram VO Gold
Tangle Ridge Canadian
Windsor
Yukon Jack

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir